Trójnarodowy festiwal zaprezentował w tym roku w wyjątkowej, naznaczonej koronawirusem „Wild Edition“ blisko 60 filmów w trzech konkursach, liczne cykle filmowe, a także program towarzyszący, wypełniony m.in. wystawami, dyskusjami filmowymi i koncertami, które odbyły się w 15 różnych miejscach w Niemczech, Polsce i Czechach. W sobotę wieczorem podczas ceremonii rozdania nagród w Filmtheater Ebersbach zostały wręczone Nyskie Ryby, statuetki autorstwa artysty ze Strahwalde, Andreasa Kupfera.
Premier Saksonii, Michael Kretschmer, jeden z patronów festiwalu, podkreślił w swoim powitaniu, że Nyski Festiwal Filmowy jest wyjątkowy w swojej formie. „Program festiwalu powstaje w ścisłej współpracy między Polską, Czechami a Niemcami i w szczególny sposób podejmuje aktualne tematy społeczne. To sprawia, że festiwal jest tak ciekawy i różnorodny. To wspaniale, że w centrum festiwalu stoją w tym roku filmy ukazujące wyzwania, jakie stawiają przed nami zmiany klimatu i zmiany strukturalne. Te sprawy zostały bowiem w debacie publicznej odsunięte w związku z pandemią na dalszy plan. Jestem pełen uznania, że organizatorzy podjęli się wyzwania i stworzyli nowy, skrojony na miarę koronawirusa format festiwalu, tak aby i w tym szczególnym roku jego wydarzenia mogły się odbyć.", to dalsze słowa ministra Kretschmera.
Filmowa „Nagroda Trzech Krajów" Saksońskiej Minister Kultury za najlepszy film fabularny, dotowana kwotą 10.000 Euro i ufundowana przez Saksońskie Ministerium ds. Gospodarki, Kultury i Turystyki, powędrowała do Süheyla Schwenk za niemiecki film „Jiyan” (Życie). Jury, w którego składzie znaleźli się niemiecki reżyser Philipp Eichholtz, polska scenografka Jagna Dobesz i czeski reżyser Václav Kadrnka musiało wybrać spośród dziewięciu filmów fabularnych - w konkursie znalazły się każdorazowo 3 filmy z Polski, Niemiec i Czech. „Wszystkie postaci w „Jiyan” są bardzo prawdziwe, realne. To sprawia, że ten dramat ukazujący losy dwóch uchodźców tak mocno chwyta za serce, a opowiadana historia jest równocześnie fascynująca, jak i smutna. Film ukazuje aktualny kryzys humanitarny wykorzystując sugestywne, odważne i bezkompromisowe środki filmowe. To film, który jeszcze na długo po zakończeniu pozostaje w naszej głowie. Süheyla Schwenk i jej zespół stworzyli małe arcydzieło i życzymy, aby to arcydzieło dotarło do jak największej publiczności.", tymi słowami jurorzy uzasadnili swój wybór.
Süheyla Schwenk za swoją pracę przy „Jiyan” otrzymała także nagrodę za najlepszą scenografię, ufundowaną przez Miasto Görlitz. Rostrzygające były tu „… mistrzowska kombinacja realizmu i elementów emocjonalnej scenografii, która ma w sobie coś magicznego i równocześnie sprawia wrażenie filmu dokumenatlnego.", to słowa jurorów.
Nagrodę ufundowaną przez Miasto Zittau za najlepszą grę aktorską otrzymali Milan Ondrík i František Beleš za poruszające role ojca i syna w „Nech je svetlo“ (Niech się stanie światło) w reżyserii Marka Škopa (SK/CZ). W swoim uzasadnieniu jury podkreśliło wyjątkową umiejętność sprostaniu nie lada wyzwaniu aktorskiemu, jakim było "zagranie" zarówno napięcia, jak i intymności w kryzysowym czasie. Nyską Rybę za najlepszy scenariusz, ufundowaną przez Kraj liberecki, otrzymał czesko-słowacki film „Vlastníci“ (Właściciele) w reżyserii Jiříego Havelka, który jest także autorem scenariusza. Ta komedia, ze świetną obsadą była największym sukcesem - niespodzianką w czeskich kinach jesienią 2019 r. i została już laureatem trzech nagród filmowych w tym kraju, Czeskich Lwów.
Najlepszy film dokumentalny: „Sólo“, reż. Artemio Benki (CZ/FR/AG/ATL)
„Sólo“ w reż. Artemio Benki otrzymało nagrodę ufundowaną przez „So geht sächsisch.“, dotowaną kwotą 5.000 Euro za najlepszy film dokumentalny. Utwór jest uniwersalnym i poruszającym filmowym portretem charyzmatycznego bohatera w walce między wewnętrznym konfliktem a powołaniem artystycznym. Jury w składzie: Ondřej Kamenický, dyrektor festiwalu One World International Human Rights Documentary Film Festival, krytyczka filmowa i programatorka Ingrid Beerbaum oraz Adam Papliński, pomysłodawca platformy „Pitch the Doc” – tak uzasadniło swój wybór: „Najbardziej poruszają nas proste, uniwersalne historie. Po długim pobycie w klinice psychiatrycznej i społecznej izolacji, młody utalentowany artysta próbuje powrócić do normalnego życia. Bez zbędnego patosu i sensacji reżyser śledzi jego walkę o reintegrację w społeczeństwie i pogłębiającą się kreatywną obsesję tworzenia. Film, z pełnym szacunkiem dla głównego bohatera, balansuje między bliską obserwacją a zwykłą ludzką ciekawością." Dodatkowo słowa uznania w konkursie na film dokumentalny otrzymały: „Wieloryb z Lorino“ Macieja Cuske (PL) i „Zustand und Gelände" („Stan i teren“) w reż. Ute Adamczewskiego (DE).
Najlepszy film krótkometrażowy: „Dcera“ (Córka), reż. Daria Kashcheeva (CZ)
Nagrodę za najlepszy film krótkometrażowy otrzymał czeski utwór „Dcera“ (Córka) w reż. Darii Kashcheevy. O zwycięzcy tej nagrody, ufundowanej przez Radę Studentów Szkoły Wyższej Zittau/Görlitz, zadecydowali: niemiecki aktor, muzyk i twórca filmowy, Jürgen Heimüller, czeska kuratorka, Jana Čížkovská i polski twórca filmowy, Michał Hytroś, ubiegłoroczny laureat nagrody za najlepszy film krótkometrażowy. Oto uzasadnienie jury: „Współczesnej animacji nie sposób nie zauważyć - i to nie tylko w tegorocznym programie festiwalowym, lecz również na europejskiej scenie produkcji krótkometrażowych. Zdecydowaliśmy się nie ignorować tego faktu i wyróżnić właśnie film animowany. Poruszający konflikt ojca z córką przedstawiony za pomocą nieidealnych papierowych figur i ręcznie robionych scenerii jest świeżą alternatywą dla infantylnego, schematycznego amerykańskiego kina popularnego. Kashcheeva zabiera nas do świata dzieciństwa pełnego dyskomfortu, nieporozumień i niedomówień – towarzyszy temu wyrafinowana praca kamery i gra z nieostrymi obrazami. Film Kashcheeva pozbawiony jest dialogów, a doskonała konstrukcja dźwięku tylko pogłębia w widzu tęsknotę za pocieszającym słowem. Film, który mocno wpływa na naszą wyobraźnię.
Dodatkowo słowa uznania w konkursie filmów krótkometrażowych otrzymała Nawojka Wierzbowska za „Bajkę na niespokojny sen“.
Nagrodę specjalną Saksońskiego Związku Filmowego otrzymał w tym roku projekt filmowy „Pan Müller – hier geblieben!“ autorstwa Patricka Weißig. Utwór opowiada historię życia Jana Müllera, który urodził się w 1936 r. w Georgswalde, dzisiejszym Jirikovie i na własnej skórze odczuł zmiany, które dotknęły jego region. Głosowanie na nagrodę publiczności jest w tym roku, ze względu na skrócony program, możliwe aż so niedzieli festiwalowej. Ulubieńcy publiczności o wygranej zostaną poinformowani po festiwalu, a Nyską Rybę otrzymają kurierem.
18. Nyski Festiwal Filmowy odbędzie się w dniach 18 - 23 maja 2021 r.
Aktualne informacje i wspomnienia z minionej edycji dostępne są online: www.neissefilmfestival.net
