W niedzielę, na styku trzech granic nad Nysą zakończy się 18. Nyski Festiwal Filmowy. W tym roku trójnarodowy festiwal filmowy, którego edycja w tym roku została przesunięta z powodu pandemii koronawirusa, w ponad 20 miejscach w Polsce, Niemczech i Czechach zaprezentował blisko 60 filmów w ramach trzech konkursów i różnych cykli filmowych, a także program towarzyszący obejmujący wystawy i dyskusje filmowe. W sobotę wieczorem w Filmtheater Ebersbach zostały wręczone Nyskie Ryby, statuetki festiwalowe autorstwa artysty ze Strahwalde, Andreasa Kupfera.
„Filmową Nagrodę Trzech Krajów“ Saksońskiej Minister Kultury o wartości 10.000 euro, ufundowaną przez Saksońskie Ministerstwo Nauki, Kultury i Turystyki dla najlepszego filmu fabularnego, otrzymał czesko-słowacki film „Služobníci“ (Słudzy) Ivana Ostrochovský’ego. Jury, w którego składzie zasiedli: niemiecka reżyserka Susanne Heinrich, czeski producent i programista Daniel Vadocký oraz polski reżyser i scenarzysta Łukasz Grzegorzek, wybrali zwycięskie dzieło spośród dziewięciu filmów, po trzy z każdego kraju: Polski, Niemiec i Czech. „Služobníci“ (Słudzy) to uniwersalna historia o przyjaźni, oporze i zdradzie, opowiedziana oszczędnie i przy pomocy niewielu słów. „Każdy z kadrów tego filmu jest ekscytujący. Wyrafinowany montaż, starannie dobrane wizualizacje, gustowna minimalistyczna scenografia i aktorzy oraz aktorki – amatorzy, z imponująco naturalnym wdziękiem opowiadają historię żywo i obrazowo, a także z przyjemnym dystansem. Ale przede wszystkim ten film przypomina, czym tak naprawdę jest kino: aranżacją światła i cienia oraz ruchu w czasie. Przepiękne dzieło!“, tak jury uzasadniło swoją decyzję.
Nagrodę za najlepszą kreację aktorską ufundowaną przez Miasto Zittau otrzymała Sara Fazilat za rolę w filmie „Nico“ Eline Gehring (DE). Film opowiada historię odrodzenia się młodej, beztroskiej i nieco wystraszonej dziewczyny w czujną, pełną wewnętrznej agresji kobietę. „Reżyserce udało się doskonale zapanować nad główną bohaterką, graną przez Sarę Fazilat i jej wyważonym aktorstwem dryfującym między wyrazistymi tonami emocjonalnymi. Ciągła obecność głównej bohaterki sprawia, że powstaje emocjonalna przejrzystość, dzięki czemu my jako widzowie widzimy nie tylko to, co dzieje się na zewnątrz, ale również wewnątrz głównej bohaterki. “, podkreśliło jury.
Vladimír Hruška otrzymał nagrodę za najlepszę scenografię w filmie „Havel“ (CZ) w reżyserii Sláveka Horáka, ufundowaną przez Miasto Görlitz. „Film w bardzo wiarygodny sposób przedstawia dwadzieścia lat komunizmu, ukazując zarówno jego pożądliwą obfitość i bujność najbogatszych, jak i niedostatek i ubóstwo najbiedniejszych. Doskonale zaaranżowane sceny i odpowiednie rozmieszczenie pozornie przypadkowych obiektów, które w niektórych momentach dodają scenom bardzo zmysłowego ładunku, zapewniają wierność przedstawianej epoki.”, tak jury uzasadniło swój werdykt.
Nyską Rybę w kategorii najlepszy scenariusz, ufundowaną przez Kraj Liberecki, otrzymali Lars Hubrich i reżyser Marcus Lenz za niemiecki film „Rivale“ („Rywale”). Jury uhonorowało tym samym „ … odważnie napisany film o chłopcu z rozdartej wojną Ukrainy, który musi przystosować się i znaleźć swoje miejsce w nowych, nieoczekiwanych okolicznościach w Niemczech. Autorzy i autorki filmu podejmują ryzyko, budując zawiłe uniwersum, w którym chłopiec może wejść w rolę wojownika, a nie tylko kolejnej ofiary. Jego historia, przeplatająca się z historiami matki i jej kochanka dostarcza nie tylko wciągających intryg, ale także kreśli bardzo ciekawy portret odważnego chłopca, ukazując światła i cienie uzależniającej miłości.“
Najlepszy film dokumentalny „Zwyczajny kraj“ Tomasza Wolskiego
Polski utwór „Zwyczajny kraj“ Tomasza Wolskiego otrzymał nagrodę dla najlepszego filmu dokumentalnego ufundowaną przez „So geht sächsisch” w wysokości 5.000 euro. Jury w składzie trzech dokumentalistów i dokumentalistek: Yulia Lokshina (DE), Tomáš Elšík (CZ) i Michał Bielawski (PL) podkreśliło w swoim oświadczeniu: „Tomasz Wolski w swoim filmie zaprasza nas do świata, w którym to, co zwyczajne, ulega metamorfozie. Film, pieczołowicie odtworzony na podstawie materiałów polskich służb specjalnych, pozwala nam wczuć się w atmosferę zagrożenia i ostrożności. W większości sceny te są mało spektakularne - przedstawiają codzienne czynności i ruch; urywki rozmów telefonicznych, zwykłych ludzi na ulicach, w parkach czy knajpach. Niektóre samochody są śledzone, a niektóre pomieszczenia przeszukiwane, po to aby wyszkolić agentów następnej generacji. Poprzez ten pozornie „mało istotny“ materiał reżyser opowiada o najbardziej brutalnym aspekcie represji politycznych w ramach autorytarnego reżimu.”
Najlepszy film krótkometrażowy: „Jsme si o smrt blíž“ (Jesteśmy sobie o śmierć bliżsi) Báry Anny Stejskalovej
Nagrodę za najlepszy film krótkometrażowy otrzymał czeski film „Jsme si o smrt blíž“ (Jesteśmy sobie o śmierć bliżsi) Báry Anny Stejskalovej, opowiadający o małym pasożycie w zwłokach psa i jego (prze)życiu na wysypisku śmieci. O przyznaniu nagrody, ufundowanej przez samorząd studencki Wyższej Szkoły Hochschule Zittau/Görlitz, zadecydowali: niemiecka organizatorka i programerka festiwalu Anne Gaschütz, czeska kuratorka Radka Weiserová oraz polski scenarzysta i reżyser Bartek Kędzierski. W uzasadnieniu jury napisano: „Znalezienie świetnej historii to dopiero pierwszy krok. Następnie, jako filmowiec lub filmowczyni, musisz wybrać odpowiedni język, aby móc opowiedzieć tę historię widzom. A najlepszy język to zwykły język. Najzwyklejszy czyli: bez użycia słów. „Jesteśmy sobie o śmierć bliżsi“ to coś wyjątkowego. Uniwersalna historia miłosna, najzwyklejszy język (bo bez użycia słów), staroświecka technika poklatkowa, urocza bohaterka (uroczy bohater), odrażający złoczyńcy, piękna scenografia i.... zdalnie sterowane zombie! Uwielbiamy je wszystkie!”
W konkursie filmów krótkometrażowych wyróżnienie otrzymał film „Top Down Memory” (Wspomnienia z góry w dół) Daniela Theilera (DE).
Saksońskie Stowarzyszenie Filmowe swoją nagrodę specjalną przyznało w tym roku filmowi dokumentalnemu „Grenzland“ (Pogranicze) Andreasa Voigta. Film opowiada historię życia Jana Müllera, który urodził się w 1936 roku w Georgswalde, dzisiejszym Jirikovie i ma możliwość z bliska obserwować zmiany zachodzące w regionie. Voigt odwiedził granicę polsko-niemiecką już w 1991 roku. Prawie 30 lat później ponownie udaje się w ten region, szukając spotkań i znajdując je po obu stronach Odry i Nysy. Tematy, którymi się zajmuje to praca, dom i miłość. Jego obserwacje wydają się być opowieściami z „marginesu“ - a jednak pochodzą z centrum Europy. Voigt poznaje ludzi, ich historię i krajobraz. Na północy Zalew Szczeciński, na południu Dolny Śląsk - gdzie na styku trzech granic spotykają się Polska, Niemcy i Czechy.
Nyski Festiwal Filmowy przyznał swoją nagrodę honorową czeskiej reżyserce i scenarzystce Helenie Třeštíkovej. Tym samym po raz pierwszy nagroda ta powędruje w ręce dokumentalistki. W tym roku, ze względu na skrócony program, na nagrody publiczności można głosować aż do niedzieli festiwalowej włącznie. Ulubieńcy publiczności zostaną poinformowani o nagrodzie po zakończeniu festiwalu, a swoje Nyskie Ryby otrzymają kurierem.
19. Nyski Festiwal Filmowy odbędzie się w dniach 17 - 22 maja 2022 roku.
Aktualne informacje i zdjęcia są dostępne na stronie internetowej www.neissefilmfestival.net/pl/
