Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 28 listopada 2024 12:31
Reklama

Symbole, tradycje, zwyczaje barbórkowe

Tegoroczna Barbórka w Turowie będzie skromniejsza i nie tak huczna jak bywała jeszcze dwa lata temu. Pandemia pokrzyżowała plany nie tylko górnikom. Sporo cyklicznych, tradycyjnych górniczych wydarzeń się nie odbędzie. Warto jednak przypomnieć najciekawsze tradycje górnicze.
Symbole, tradycje, zwyczaje barbórkowe

W Bogatyni i w Zgorzelcu słynne i głośne są pobudki górnicze. Orkiestra dęta zwykła maszerować ulicami miasta i dostojnie i nietypowo budzić mieszkańców. To chyba najprzyjemniejsza pobudka w roku.

Tradycji i symboli górniczych na naszym terenie jest mnóstwo. Choćby górniczy mundur i czako z pióropuszem, słynne karczmy piwne, combry babskie oraz patronka górniczej braci – Święta Barbara. To właśnie stąd wzięła się nazwa „barbórka” jako określenie górniczego święta.

Barbórkę obchodzi się od połowy XVIII wieku w kopalniach na ziemiach polskich w dniu Świętej Barbary – 4 grudnia. Pierwsze obchody miały miejsce w okręgu wydobycia rud ołowiowo-srebrowych w Tarnowskich Górach. Nieco później narodziła się tradycja świeckiej części obchodów - czyli górnicze zwyczaje spędzania czasu przy kuflu piwa – napoju powszechnego i taniego, nierzadko zastępującego posiłek.

Mówiąc o świecie górniczym warto mieć na uwadze kolory związane z górnictwem - są to czerń i zieleń. Czerń jest symbolem podziemnych ciemności, a zieleń górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól, w czasie pracy pod ziemią.

Górnicy mają swój oryginalny strój i każdy jego element ma znaczenie. Czako to nakrycie głowy noszone łącznie z galowym mundurem górniczym. Przy czako zamocowany jest pióropusz symbolizujący miotełkę, którą dawniej górnicy używali do czyszczenia otworów strzałowych w masach skalnych. Kolory piór mają swoją symbolikę: zielone noszą generalni dyrektorzy, białe – inżynierowie i technicy górniczy, czarne – górnicy dołowi, natomiast czerwone przynależą orkiestrze górniczej, a biało-czerwone tamburmajorowi. Każdy górnik ma swój, szyty na miarę, mundur. Podkreśla on rangę górniczego zawodu. Pelerynka symbolizuje przedłużony kaptur chroniący gwarka przed wodą lejąca się ze stropu, a złote guziki przyszyte skośnie na piersi kiedyś były wypustkami, za które górnik wtykał m.in. lonty. Pierwsze polskie mundury górnicze kroju wojskowego wprowadził w 1817 r. ustawą o Korpusie Górniczym prekursor górnictwa i szkolnictwa górniczego Stanisław Staszic. Ważnym elementem stroju górniczego jest szpada – współcześnie jest odznaką honorową, a przywilej jej przypinania jest zarezerwowany dla osób wyróżnionych. Symbolizuje honor, wolność i godność górnika, a tradycja pochodzi z dawnych czasów, kiedy białą broń mogli nosić wolni ludzie honoru. Od 1817 r., czyli od utworzenia Korpusu Górniczego, jest symbolem władzy wyższych urzędników górniczych i nadzoru. Warto wspomnieć także godło górnicze – obecnie składa się ono ze skrzyżowanych ze sobą żelaznego młotka – pyrlika oraz żelaznego klina zwanego żelazkiem, czyli najstarszych znanych narzędzi górniczych. Pierwotnym symbolem górnictwa był róg.
Jednym z najbardziej lubianych elementów Barbórki są karczmy piwne czyli uroczyste zebranie gwarków, którzy są podzieleni na Ławę Lewą i Ławę Prawą, czyli dwa rywalizujące ze sobą zespoły. Karczmy piwne wywodzą się z tradycji spotkań gwarków w najstarszych uczelniach górniczych Europy (XVIII–XIX w.). Kobiety spotykają się w tym czasie na combrach babskich – to karczmy piwne dla damskiej części załogi górniczej.
 


Podziel się
Oceń

słabe opady deszczu

Temperatura: 3°C Miasto: Lublin

Ciśnienie: 1016 hPa
Wiatr: 10 km/h

Reklama
Ostatnie komentarze
Autor komentarza: MarekTreść komentarza: Cześć.Mój ojciec Jerzy Łożyński był tam pierwszym kierownikiem na pocz. lat siedemdziesiątych. Mama Zdzisława,była wychowawczynią. Adres to Waryńskiego 19.Data dodania komentarza: 8.11.2023, 13:50Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: piotr13daTreść komentarza: cześć jestem zainteresowany spotkaniem dziękuję za odpowiedz gdzie mieszkaszData dodania komentarza: 6.02.2023, 17:34Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: LeszekTreść komentarza: Jaki był dokładny adres domu dziecka, Waryńskiego ...ile, kto wie ? Jestem wdzięcznym wychowankiem, lecz adresu sobie nie mogę przypomnieć, jak i dokumentów z adresem nie mam. Data dodania komentarza: 10.03.2022, 17:38Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: Miłośnik sztukiTreść komentarza: Zapraszam na stronę poświęconą twórczości Beaty Makutynowicz www.makutynowicz.artData dodania komentarza: 27.01.2022, 17:11Źródło komentarza: Anioły z recyklingu T Autor komentarza: tomasz_amnezjaTreść komentarza: TV Bogatynia jak TVP, tuba propagandowa. Droga redakcjo, kilka miesięcy temu zrobiliście wywiad z Tomaszem Włodarczykiem gdzie prezes PEC jasno mówi, że podłączanie domów jednorodzinnych jest nieopłacalne i żadna gmina tego nie robi. NA ostatniej sesji Rady Miejskiej sam burmistrz potwierdził, że uciepłowienie Krakowskiej (budownictwo jednorodzinne) z 5mln PLN mija się z celem i jest wysoce nieekonomiczne.Dalej, w ostatnim wywadzie z bursmistrzem Dobrołowiczem dowiadwujemy się, że PGE ma plan na zastąpienie turoszowskich kotłów węglowych cyt. "innymi źródłami. Nieprawdziwe jest więc stwierdzenie w dzisiejszym artykule, że bez węgla będziemy marznąć. Redakcja powinna zrobić teraz wywiad z dyrekcją elektrowni i zapytać o efekt prac zespołu ds. transformacji turowa (powołanego przez byłą prezes PGE GiEK S.A.). Kotły można przerobić na inne paliwo (biomasa, spalanie śmieci). Nic się nie dzieje....Data dodania komentarza: 17.10.2021, 18:05Źródło komentarza: Nie ma gazu, jest elektrownia T Autor komentarza: tomasz_amnezjaTreść komentarza: Chcichot losu. Zwiazkowcy, ktorzy nie skazili sie prawdziwa praca wystapuja przed kamera i krzycza ze trzeba ratowac region ;). Gdzie byliscie panowie specjalisci jak byla zalatwiana koncesja? Drwiliscie z Czechow to teraz mamy za swoje. A pan Oliasz... no to tez historia. Przez 20 lat w samorzadzie sam podtrzymywal monokulture i status quo bo latwiej bylo ludzi szantazem trzymac za pysk.Data dodania komentarza: 7.10.2021, 21:47Źródło komentarza: Konferencja prasowa związków zawodowych w sprawie obrony kompleksu Turów
Reklama
Reklama